گردشگری تأثیر فراوانی در ابعاد اقتصادی ،فرهنگی و سیاسی کشور می‌گذارد. ایجاد اشتغال، به جریان انداختن سرمایه های اقتصادی، افزایش تقاضای سفر خارجی و به دنبال آن افزایش امنیت در کشور از جمله آثار مثبت گردشگری است. به علاوه گردشگری می‌تواند بیشترین درآمد را سبب شود، دریافتی های ارزی حاصل از گردشگری بیشتر از صادرات محصولات نفتی، خودرو و تجهیزات ارتباطی است. همچنین گردشگری نقش مهمی در ترغیب سرمایه گذاری در زیرساختها، ایجاد درآمد برای دولت و اشتغالزایی مستقیم و غیر مستقیم در سراسر دنیا داشته است. از دیگر سو، امروزه ایران رویکرد رسیدن به توسعه پایدار را مورد توجه اکید قرار داده است ؛ این امر در حالیست که کشور در وضع موجود، بیش از هر زمان دیگری با دشواری اشتغال دست به گریبان است. از جهتی بهای روز افزون نفت اقتصاد کشور را بیش از پیش متکی به خود نموده و سیاستگذاران بیش از پیش، به دنبال راه حلهایی خارج از الگوی پیشین هستند. شاید امروزه درآمد متکی به صادرات نفت بتواند پاسخگوی نیاز فعلی جامعه باشد، ولی این درآمد و در واقع این نعمت الهی نمیتواند برای تأمین نیاز نسل‌های آینده کافی باشد . به نظر می‌رسد، گردشگری به مثابه یک نظام پیچیده با ابعاد بزرگ می‌تواند یکی از راه حلهای برون رفت از این تنگنا باشد. به این صورت که، با توسعه صنعت گردشگری سعی بر این باشد که به نحوی، درآمد حاصل از جذب توریسم، جایگزین سایر منابع غیر پایدار درآمدی شود. توسعه گردشگری میتواتد از تک- محصولی بودن کشور جلوگیری کرده و کمک بزرگی به توسعه اقتصادی و به دنبال آن توسعه پایدار کشور کند.(صداقتی، ۱۳۹۰)
امروزه گردشگری از معدود بخش های خدماتی است که فرصت های مناسب را برای تجارت تمامی ملل جهان فارغ از میزان توسعه یافتگی آن ها فراهم آورده است . این نکته ی ظریف سبب رشد این مقوله ی خدماتی شده است، به گونه ای که از گردشگری به صنعت تعبیر شده و بعد از صنعت نفت و خودرو به عنوان صنعت سوم درآمد ساز جهان شناخته می شود. برآورد ها نشان می‌دهد که هر توریسم سلامت سه برابر یک توریسم عادی ارزآوری دارد.(حقیقی کفاش، ۱۳۸۴)
۱-۲- اهمیت موضوع تحقیق و انگیزه انتخاب آن
صنعت گردشگری نقش مهمی در ترغیب سرمایه گذاری در زیرساختها، ایجاد درآمد برای دولت و اشتغالزایی مستقیم و غیرمستقیم در سراسر دنیا داشته است. امروزه جذب گردشگران خارجی به رقابتی فزاینده در بین نهادهای درگیر در صنعت گردشگری تبدیل شده است. زیرا این صنعت، نه تنها در پیشبرد اقتصاد ملی و درآمدهای ارزی نقش دارد، بلکه صنعتی است پاکیزه و عاری از آلودگی و در عین حال ایجادکننده مشاغل جدید. گردشگری برای کشورهای دارای جاذبه های جهانگردی نظیر ایران می‌تواند به مهم ترین منبع کسب درآمد ارزی تبدیل شود. مشروط بر اینکه برنامه ریزی صحیح و همه جانبه توأم با آینده نگری برای آن تنظیم و اجرا شود. این صنعت همچنین می‌تواند جایگزین اقتصاد تک محصولی، یعنی درآمد نفتی گردد. (معصومی؛۱۳۸۸) بخش توریسم نه تنها باعث ایجاد اشتغال در داخل خودش، بلکه در بخش های دیگر به طور غیرمستقیم شامل خدمات اقتصادی، خرده فروشی و مخابرات می شود. توریسم تأثیر مثبتی بر اشتغال و درآمد شهرها دارد، ولی وسعت تغییرات در سطح شهر مسلماًً به ویژگی های خاص هر شهر باز خواهد گشت. گردش مالی ای که توریسم در شهر ایجاد می‌کند، برای مردم شهر به علت درآمد مستقیم، سهولت در مشغول به کار شدن و مقاومت در برابر رکود اقتصادی نتیجه بهتری دارد تا سایر اشتغال ها (هنرپرور، ۱۳۸۹)
گردشگری سلامت و مراقبت های بهداشتی یکی از پرسرعت ترین رشدها در صنعت گردشگری دنیا را دارد. شرکت های خصوصی سلامت و دولت ها نیز به دنبال توسعه کسب و کار گردشگری سلامت به عنوان بخش جدیدی در بازار یا به عنوان بخش الصاقی به خدمات بهداشت عمومی هستند. امروزه سفر برای درمان و بازیابی توان از دست رفته یکی از مهم ترین اهداف گردشگری است.(هراهشه، ۲۰۰۲)
در سالیان اخیر تلاش های زیادی برای ارتقای سلامت و خدمات مربوط به آن در نظام مقدس جمهوری اسلامی صورت گرفته است و با توجه به زیر ساخت های مناسب، همچنین وجود نیروهای متخصص و پیشرفت های ایران در زمینه ی پزشکی ، باعث جذب گردشگران سلامت به ایران شده است. استان یزد به عنوان قطب گردشگری سلامت کشور و مرکز تحقیقاتی و درمانی ناباروری یزد به عنوان قطب درمان ناباروری خاورمیانه ظرفیت های بسیاری برای رشد بیشتر در تمام زمینه‌های گردشگری سلامت دارد.
باید توجه داشت که برنامه های استراتژیک اگر در راستای اهداف بلند مدت کشور تعیین نگردند خود موجب ایجاد مشکل مضاعف در عرصه کشور و استان خواهند شد چرا که بعد از اجرای برنامه های استراتژیک به صورت صحیح با سازمانی موفق مواجهه خواهیم شد که جایی در برنامه های آینده ندارد این مورد را می توان در بحث ساخت سدها برای ذخیره آب در کشور به خوبی ملاحضه کرد به صورتی که اکنون با تعداد زیادی سد مواجهه شده ایم که قابلیت استفاده در راستای اهداف بلند مدت کشور را ندارند؛ لذا در این پژوهش سعی نموده ایم با بررسی سناریوهای متصور و پیشنهاد سناریو مطلوب زمینه‌های لازم برای انتخاب استراتژی های لازم و برنامه های عملیاتی مورد نیاز را فراهم آوریم.
۱-۳- اهداف تحقیق
۱-۳-۱- هدف کلی
تدوین سناریوهای گردشگری سلامت در مرکز تحقیقاتی و درمانی ناباروری یزد .
۱-۳-۲- اهداف فرعی
۱- شناسایی عوامل کلیدی مؤثر بر توسعه گردشگری سلامت در مرکز تحقیقاتی و درمانی ناباروری یزد.
۲- تبیین آینده های ممکن، محتمل و مطلوب گردشگری سلامت در مرکز تحقیقاتی و درمانی ناباروری یزد.
۳- تدوین سناریوهای ممکن و سناریوی مطلوب گردشگری سلامت مرکز تحقیقاتی و درمانی ناباروری یزد.
۱-۴- سابقه و ضرورت انجام تحقیق
برای شناخت بهتر مسئله تحقیق ، محقق نیاز دارد با مراجعه به سابقه تحقیق در زمینه موضوع و مسئله ای که برای تحقیق انتخاب کرده‌است، آگاهی خود را کسترش داده تا بتواند در پرتو آگاهی به دست آمده ، مسئله تحقیق و متغییرهای خود را تعریف کند. و کرانه های آن را مشخص سازد. این امر او را کمک می‌کند تا تحقیقات خود را در راستای مجموعه پژوهش های هم خانواده ای قرار دهد که قبل از او انجام گرفته است. این کار محقق را با دستاورد دیگران هماهنگ می‌کند(خاکی، ۱۳۷۹).
تحقیق پیرامون گردشگری سلامت مرکز تحقیقاتی و درمانی ناباروری یزد تا کنون صورت نگرفته است و این در حالیست که موضوع فوق از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
۱-۵- سوال تحقیق
۱- عوامل کلیدی مؤثر بر توسعه گردشگری سلامت در مرکز تحقیقاتی و درمانی ناباروری یزدکدامند؟
۲-آینده های ممکن، محتمل و مطلوب گردشگری سلامت در مرکز تحقیقاتی و درمانی ناباروری یزد کدامند؟
۳- سناریوهای ممکن و سناریوی مطلوب گردشگری سلامت مرکز تحقیقاتی و درمانی ناباروری یزد کدامند؟
۱-۶- مدل و چهارچوب نظری تحقیق
چهارچوب نظری نگرش یا چشم اندازی است که تمامی پژوهش بر آن استوار است.
“
