علوم تجربی: حوزه یادگیری علوم تجربی شامل زندگی انسان و سایر موجودات، زمین و پیرامون آن، تغییرات ماده و انرژی، طبیعت و مواد فراوری شده، علوم در اجتماع، علوم در زندگی روزانه، تاریخ علم در ایران و اسلام است. تربیت علمی فناورانه تنها آموزش یافته ها و فراوردههای علمی یا به عبارت دیگر تنها مفاهیم و دانش علمی را در بر نمیگیرد؛ بلکه فرایندهای علمی و روش علمآموزی هم چون مهارتهای فرایندی(مشاهده، جمع آوری اطلاعات، اندازهگیری، تفسیر یافته ها، فرضیه و مدلسازی، پیشبینی، طراحی تحقیق و برقراری ارتباط) و مهارتهای پیچیده تفکر را نیز مورد توجه قرار میدهد. دانش آموزان سال دوم و سوم رشته ریاضی در مقطع متوسطه، با گذراندن دروس فیزیک و شیمی به یادگیری این متون می پردازند.
زبان های خارجی: آموزش زبانهای خارجی بستر مناسبی را برای درک و دریافت و انتقال میراث فرهنگی و دستاوردهای دانش بشری در قالبهای متنوع زبانی به صورت شفاهی، دیداری و نوشتاری، برای مقاصد و مخاطبان گوناگون در مبادلات بین فرهنگی فراهم میکند. از آنجا که مراودات اجتماعی تحت تأثیر تعاملات جوامع بشری و رشد فناوری توسعه پیدا کرده و این دامنه هر روز افزایش پیدا میکند، برای برقراری ارتباط سازنده و آگاهانه ضروری است دانشآموزان، علاوه بر زبان مادری که به آنان امکان تعامل در سطح روابط میانفردی(خانوادگی، محلی و ملی) را میدهد، توانایی برقراری ارتباط با سایر جوامع و دستاوردهای بشری را در سطح منطقهای و جهانی دارا باشند. امروزه آموزش زبان بر توانایی ارتباطی و حل مسئله تأکید دارد به گونهای که فرد پس از آموزش، قادر به ایجاد ارتباط با بهره گرفتن از تمامی مهارتهای چهارگانه زبانی(گوشکردن، سخن گفتن، خواندن و نوشتن) برای دریافت و انتقال معنا باشد.
در دوره دوم متوسطه، دانشآموزان، باید بتوانند متنهایی در حد متوسط را بخوانند و مفاهیم آن ها را دریابند. در ضمن توانایی نوشتن، در حد یک مقاله کوتاه، زبان خارجی نیز در آن ها تقویت شود. با توجه به این اهداف و برنامهریزی برای تحقق آن ها میتوان امیدوار بود در پایان دوره متوسطه، دانش آموزان، از تواناییهای لازم برای استفاده از منابع در حد متوسط برخوردار باشند و توانایی برقراری ارتباط را به یکی از زبانهای خارجی داشته باشند. دانش آموزان سال دوم و سوم رشته ریاضی در مقطع متوسطه، با گذراندن درس زبان انگلیسی به یادگیری این متون می پردازند.
پرورشی: این درس با اهدافی مانند پرورش و تقویت مهارتهای زندگی فردی، پرورش و تقویت مهارتهای اجتماعی و جامعهپذیرکردن دانشآموزان، تحقق باورها و رفتارهای دینی و غیره در برنامه درسی مدارس متوسطه قرار گرفته است. در مقطع متوسطه، محتواهایی چون آشنایی با فعالیتهای گروهی اجتماعی، آئین مطالعه و پژوهش، مهارتهای زندگی، فعالیتهای قرآنی، آشنایی با قوانین اجتماعی و بهداشت محیط و خانواده و مبانی تربیت بدنی در این درس به دانش آموزان انتقال داده میشود.
۷-۳-۲ تحقیقات مرتبط
جدول ۳- ۲ : خلاصه ای از تحقیقات مرتبط
عنوان پژوهش
نویسندگان
سال انتشار
نقد و ارزیابی محتوای کتاب درسی دین و زندگی سال سوم دبیرستان(با تأکید بر برنامه درسی)
میرعارفین
۱۳۸۶
تأثیر آموزش درس دینی بر باورهای دینی دانش آموزان
یادگاری- بهروزی
۱۳۹۱
میزان پاسخ گویی محتوای برنامه درسی دین و زندگی دوره متوسطه به نیازهای اجتماعی و عاطفی دانش آموزان
نوروزی- صیادی- مرادی
۲۰۱۳
میزان تحقق اهداف درس دینی و قرآن در رفتارهای دانش آموزان پایه سوم دبیرستان های منطقه ۵ تهران در سال ۸۸-۱۳۸۷
جوادی پور
۱۳۸۹
تأثیر آموزش مهارت های زندگی بر رضایت از زندگی دانش آموزان
قنبری هاشم آبادی- کدخدازاده
۱۳۸۶
بررسی میزان برخورداری دانش آموزان دوره های راهنمایی و متوسطه استان کردستان از مهارت های زندگی
غریبی- قلی زاده- فتحی آذر- ادیب
۱۳۸۷
بررسی اثربخشی آموزش مهارت های زندگی بر افزایش عزت نفس دانش آموزان با مشکل بینایی
ارزنده فر- اصغری
۱۳۹۲
بررسی میزان دستیابی نوجوانان ایرانی به مهارت های زندگی
ادیب
۱۳۸۵
پیشبینی آسیب های اجتماعی بر اساس مهارت های زندگی در دانش آموزان
نجفی- بیگدلی- دهشیری- رحیمیان
۱۳۹۲
بررسی اثربخشی آموزش مهارت های زندگی با رویکرد دینی بر روی امنیت، سلامت روان و عزت نفس دانش آموزان در مدارس ابتدایی
حاجی زاده- حاجی سید حسینی فرد- یعقوب زاده- فرهادیان- عسکری
۲۰۱۳
جایگاه مهارت های اجتماعی مورد نیاز دانش آموزان در کتاب های درسی عمومی دوره متوسطه
نصر اصفهانی- فاتحی زاده- فتحی
۱۳۸۳
ادامه جدول ۳- ۲ : خلاصه ای از تحقیقات مرتبط
عنوان پژوهش
نویسندگان
سال انتشار
بررسی تأثیر آموزش مهارت های زندگی بر سلامت روانی و عزتنفس دانش آموزان دختر سال اول متوسطه
حقیقی- موسوی- مهرابی زاده- بشلیده
۱۳۸۵
بررسی اثربخشی آموزش تفکر انتقادی بر عزت نفس و مهارت های حل مسئله دانش آموزان دختر مقطع متوسطه
قنبری هاشم آبادی- شهابی
۱۳۸۷
مقایسه ترجیحات فکری دانش آموزان دختر پایه های دوم، سوم و چهارم رشته ریاضی در مقطع متوسطه شهر مشهد
غنایی- گل مقام- اصغرنژاد
۱۳۹۲
نقش نیازهای بنیادین و حمایت اجتماعی در سازگاری اجتماعی دانش آموزان مقطع متوسطه
خوش کنش- اسدی- شیرعلی پور- کشاورز افشار
۱۳۸۹
بررسی تأثیر الگوی حل مسأله بر خلاقیت و عملکرد تحصیلی دانشآموزان در درس شیمی
احمدی- عبدالملکی
۱۳۹۲
بررسی کتاب شیمی اول متوسطه از نظر کاربرد در زندگی شخصی دانش آموزان (از دیدگاه صاحب نظران، دبیران، دانش آموزان)
ملک حسینی- نجاری
۱۳۸۳
اثربخشی الگوی تدریس کاوشگری بر باورهای خودکارآمدی دانشآموزان در حل مسائل درس فیزیک
جعفری ثانی- پاک مهر- عقیلی
۱۳۹۰
تأثیر یادگیری مشارکتی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان در درس فیزیک
کرامتی- حسینی
۱۳۸۷
جایگاه نمادهای هویت ملی در کتاب های درسی ادبیات فارسی و تاریخ دوره متوسطه رشته علوم انسانی
صادق زاده- منادی
۱۳۸۷